ZAKON O ZABRANI NEOFASISTICKIH ORGANIZACIJA U BOSNI I HERCEGOVINI

NVO GARIWO vas poziva da svojim potpisom

podrzite poslanicku inicijativu Predstavnickom domu Parlamentarne skupstine BiH za donosenje

ZAKONA O ZABRANI NEOFASISTICKIH ORGANIZACIJA U BOSNI I HERCEGOVINI

 
Ako nemate vremena za potpis imacete vremena za kajanje!

 

 

Predstavnicki dom Parlamentarne skupstine Bosne i Hercegovine

Denis Becirovic, poslanik SDP BiH

23. sjednica, Sarajevo, 18. marta 2008. godine

 

POSLANICKA INICIJATIVA

U namjeri da pokrene borbu protiv upotrebe jezika mrznje, rasizma, ksenofobije, antisemitizma, sovinizma i svakog drugog oblika raspirivanja  netolerancije i ekstremistickih pogleda, a s ciljem sprijecavanja sirenja najmracnijih nacifasistickih ideologija i pojava, Predstavnicki dom Parlamentarne skupstine Bosne i Hercegovine usvaja inicijativu kojom zaduzuje Vijece ministara Bosne i Hercegovine da izradi i Parlamentarnoj skupstini Bosne i Hercegovine dostavi tekst Zakona o zabrani svih neofasistickih organizacija i upotrebe njihovih simbola, ukljucujuci zabranu ustaskih i cetnickih organizacija, kao i onih koje se naslanjaju na tradiciju Handzar divizije. Rok za dostavljanje zakona u parlamentarnu proceduru je najkasnije sest mjeseci od dana usvajanja navedene inicijative.
 

OBRAZLOZENJE INICIJATIVE:

Brojni medunarodni dokumenti (Ujedinjenih naroda i Vijeca Evrope) govore o potrebi sprecavanja djelovanja onih snaga koje sire %uFFFDgovor mrznje%uFFFD na svim nivoima drustva. Nasa zemlja mora imati politicke volje da se uhvati u kostac sa problememom javnog ispoljavanja i sirenja fasizma i diskriminacije, kao i sa cinjenicom da bosanskohercegovacko zakonodavstvo ima brojne manjkavosti koje ga onemogucavaju da se efikasno bori protiv ovih drustveno stetnih pojava.

 

Povelja Ujedinjenih naroda, usvojena 1945. godine, paragrafom (c) clanom 55. obavezuje sve clanice na ''postivanje ljudskih prava i temeljnih sloboda ... bez razlikovanja rase, spola, jezika ili vjere''.

 

Temeljni dokument Ujedinjenih naroda o ljudskim pravima, Opca deklaracija o ljudskim pravima, u clanovima 1. i 2. svim ljudima garantuje slobodu i jednakost u dostojanstvu i pravima bez obzira na ''bilo kakvu razliku kao sto je rasa, boja koze, spol, jezik, vjera, politicko ili neko drugo opredjeljenje, nacionalno ili drustveno porijeklo, vlasnistvo, rodenje ili neki drugi status''.

 

Medunarodni pakt o gradanskim i poltickim pravima clanom 20. nalaze svim potpisnicima da ''zakonom zabrane svaku ratnu propagandu'', te ''svako zagovaranje nacionalne, rasne ili vjerske mrznje koja predstavlja poticanje na diskriminaciju, neprijateljstvo ili nasilje''. Isto tako, clanom 26. svim ljudima, bez obzira na gore navedene razlike, garantuje se jednaka zakonska zastita od diskriminacije. U Opcem komentaru 11. koji se odnosi na clan 20. Pakta dodatno se pojasnjava da ''clan 20. moze potpuno stupiti na snagu samo ako postoji (nacionalni) zakon iz kojeg je ocito da su opisana propaganda i zagovaranje u suprotnosti sa javnom politikom, i ako postoje prikladne mjere sankcioniranja u slucaju krsenja tog zakona'' (CCPR General coment 11.29/07/83.).

 

U zakljuccima Svjetske konferencije o ljudskim pravima, odrzane u Becu 25. juna 1993. godine, na kojoj su ucestvovali i predstavnici zemalja clanica Vijeca Evrope, izrazava se zabrinutost zbog ucestalih pojava rasizma, te se snazno apelira na ''sve Vlade da hitno razviju mjere sprecavanja i borbe protiv svih oblika i manifestacija rasizma, ksenofobije i netolerancije, gdje je to potrebno odgovarajucim zakonskim mjerama, ukljucujuci kaznene mjere, te osnivanjem nacionalnih institucija za borbu protiv takvih fenomena'' (Becka deklaracija i program djelovanja; B Jednakost, dostojanstvo i tolerancija; 1. Rasizam, rasna diskriminacija, ksenofobija i drugi oblici netolerancije).

 

Temeljni dokument za borbu protiv rasizma i netolerancije je Medunarodna konvencija o ukidanju svih oblika rasne diskriminacije, koju je Generalna skupstina Ujedinjenih naroda usvojila 1965. godine. Ovaj dokumenat predlaze razlicite konkretne mjere borbe protiv rasne diskriminacije i ''govora mrznje''. U clanu 4. clanice se obavezuju da ce proglasiti kaznenim djelom ''svako sirenje ideja zasnovano na rasnoj nadmocnosti ili mrznji, poticanje na rasnu diskriminaciju, svaki cin nasilja ili poticanja na nasilje protiv bilo koje rase ili grupe osoba druge boje koze ili etnickog porijekla, kao i pruzanje bilo kakve pomoci rasistickim aktivnostima, ukljucujuci i finansiranje''.

 

Evropska konvencija za zastitu ljudskih prava i temeljinih sloboda, usvojena 4. novembra 1950. godine, temeljni je dokument Vijeca Evrope kojim se zabranjuje diskriminacija. Protokolom 12. Evropske konvencije za zastitu ljudskih prava i temeljnih sloboda, usvojenom 4. novembra 2000. godine, clanice su dodatno potvrdile potrebu ''sveopce zabrane diskriminacije'', a posebno od strane javnih vlasti.

 

U preporuci Vijeca Evrope o ''govoru mrznje'' (No. R (97) 20) iz 1997. godine, Ministarsko vijece ove institucije za potrebe ovog dokumenta definiralo je ''govor mrznje'' kao ''sve oblike izrazavanja koji sire, poticu, promoviraju ili opravdavaju rasnu mrznju, ksenofobiju, antisemitizam i druge oblike mrznje temeljene na netoleranciji, ukljucujuci i netoleranciju izrazenu agresivnim nacionalizmom i etnocentrizmom, diskriminacijom ili neprijateljstvom prema manjinama, imigrantima ili ljudima imigrantskog porijekla''. U preporuci se nadalje trazi od vlada, vlasti i javnih institucija na svim nivoima da se ne samo '' suzdrze od 'govora mrznje', narocito u medijima'', vec i da ''ustanove zakonske okvire za tretiranje 'govora mrznje' unutar gradanskog, kaznenog i upravnog prava, koji ce omoguciti sudskim vlastima da usklade postivanje slobode izrazavanja s postivanjem ljudskog dostojanstva i zastitom ugleda i prava drugih''.

 

Zbog ucestale upotrebe interneta kao sredstva sirenja rasne, nacionalne, vjerske i druge mrznje, Vijece Evrope je 28. januara 2003. godine usvojilo i Dodatni protokol Konvenciji o kompjuterskom kriminalu, o kriminalizaciji djela rasisticke i ksenofobicne prirode pocinjenih kroz kompjuterske sisteme. Ovim dokumentom se zabranjuje distribucuja rasistickog i ksenofobicnog materijala putem kompjuterskih sistema, a za potrebe Protolola rasisticki i ksenofobicni materijal definira se kao '' bilo koji pisani materijal, bilo koja slika  ili neka druga reprezentacija ideja i teorija koje zagovaraju, populariziraju ili poticu mrznju, diskriminaciju ili nasilje protiv osoba ili grupa na osnovu rase, boje koze, nacionalnog ili etnickog porijekla, kao religije ako se koristi kao osnova za bilo koji od ovih faktora''.

 

Veoma poucna su iskustva i praksa zemalja Vijeca Evrope u borbi protiv fasizma i ''govora mrznje'.Tako, primjera radi, Kazneni zakon Njemacke sadrzi sveobuhvatne odredbe protiv ''govora mrznje''; kaznjivo je raspacavanje propagandnog materijala ''neustavnih'' organizacija (npr. neonacistickih organizacija, upotreba simbola takvih organizacija, pozivanje na mrznju i nasilje protiv dijelova populacije, odobravanje, negiranje ili umanjivanje nacistickog genocida, te skrnavljene uspomene na mrtve (European Commission against Racism and Intolerance: Legal Measures to Combat Racism and Intolerance in the Member States of the Council of Europe, Strasbourg, 2002). Isto tako, u Njemackoj postoji stalna telefonska linija na koju gradani mogu prijaviti napade neonacistickih grupa, te stalni nadzor nad Internet stranicama sa rasistickim sadrzajem. U pokrajini Brandenburg u pripremi je zakon o krivicnom gonjenju Nijemaca koji u stranim drzavama postavljaju rasisticke Internet stranice            (European Commission against Racism and Intolerance, Sekond Report on Germany, Strasbourg, 3 July 2001).

 

Usprkos nepostojanju zasebnog pisanog Ustava kao temeljnog pravnog dokumenta, u Velikoj Britaniji postoji niz zakona kojima se reguliraju ''govor mrznje'' i drugi oblici rasizma. Public Order Act (Zakon o javnom redu) zabranjuje verbalno i svako drugo iznosenje materijala koji potice na rasnu mrznju, tiskanje i distribuciju takvog materijala, ukljucujuci i glazbu i filmove. Race Relations Act (Zakon o rasnim odnosima) zabranjuje i ''svjesno ili nesvjesno davanje rasistickih izjava kojima se opravdava diskriminacija'', dok Football Offences Act (Zakon o nogometnim prekrsajima) zabranjuje rasisticko navijanje (European Commission against Racism and Intolerance: Legal Measures to Combat Racism and Intolerance in the Member States of the Council of Europe, Strasbourg, 2002).

 

U Italiji zakonske mjere za borbu protiv rasizma i diskriminacije nisu sadrzane u kaznenom zakonu, vec su rasporedene unutar drugih odvojenih zakona, od kojih neki imaju druge svrhe, dok je ponovno uspostavljanje fasisticke stranke zabranjeno Ustavom. Unutar tih odvojenih zakona zabranjeno je sirenje ideja temeljenih na rasnoj mrznji i superiornosti, pozivanje na rasno, etnicko i drugo nasilje ili provokaciju, grupe i organizacije s takvim ciljevima, upotreba njihovih simbola na sportskim manifestacijama, te opravdavanje fasizma i genocida (European Commission against Racism and Intolerance: Legal Measures to Combat Racism and Intolerance in the Member States of the Council of Europe, Strasbourg, 2002). Unatoc tome, neke politicke stranke, kao na primjer Lega Nord, otvoreno se koriste rasistickim propagandnim sredstvima, narocito kada se govori o imigrantima iz zemalja izvan Evropske Unije, pa ECRI preporucuje da se iskoriste postojece, i uvedu neke ad hoc mjere kojima bi se tu stranku sprijecilo da upotrebljava ''govor mrznje'' u politicke svrhe (ECRI: Second Report on Italy, Strasbourg, 23 April 2002).

 

Francuska je jos jedna zemlja sa rigoroznim zakonskim mjerama za sprecavanje ''govora mrznje''. Osim sto su kaznjivi diskriminacija, mrznja i nasilje na osnovu porijekla, zabranjeno je i opravdanje zlocina protiv covjecnosti (''pocinjenih u Drugom svjetskom ratu od strane sila Osovine'') te oblacenje uniforma i nosenje amblema  koji podsjecaju ''na osobe odgovorne za zlocine protiv covjecnosti'' (European Commission against Racism and Intolerance: Legal Measures to Combat Racism and Intolerance in the Member States of the Council of Europe, Strasbourg, 2002). Za razliku od ostalih zemalja, u Francuskoj je zabranjeno i '' javno poticanje na diskriminaciju, mrznju ili rasno nasilje'' sto se obicno kaznjava oduzimanjem oruzja i materijala koristenih za pocinjenje prekrsaja, te dobrotvornim radom.

 

Nazalost, iako se rat u Bosni i Hercegovini zavrsio 1995. godine  medu stanovnistvom nase zemlje jos uvijek imamo prisutne svakodnevne pojave raspirivanja nacionalne i vjerske mrznje i huskanja jednih naroda protiv drugih sto je u danasnjim uslovima pogodno tlo za radanje i narastanje fasisticke ideologije i njeno provodenje u praksi.

 

U posljednje vrijeme se srecemo sa tipicnim revizionistickim tekstovima u dijelu stampe koja izlazi i u Bosni i Hercegovini. U tim tekstovima se negira postojanje koncentracionih logora, negira se masovno stradanje Jevreja, Roma, antifasista, cime se nastoji prekrojiti historija i u onom njenom dijelu koji je nesporan.

 

U okolnostima u kojima smo svjedoci povampirenja onih snaga u Bosni i Hercegovini i neposrednom susjedstvu, koje svim silama nastoje prekrojiti istoriju minimizirajuci ulogu antifasista pokusavajuci da afirmisu najmracnije ideologije i njihove nosioce, pred sve antifasiste se postavlja imperativ aktivnijeg i snaznijeg ocitovanja i suprotstavljanja revizionizmu. Smatram da svi organi zakonodavne i izvrsne vlasti, zajedno sa najsirim krugom nevladinih i drugih organizacija koje bastine antifasizam, imaju historijsku duznost da reafirmisu sve vrijednosti antifasistickog pokreta i sve vrijednosti koje su prihvatile savremena demokratska drustva koja se temelje na postovanju ljudskih prava i sloboda.

 

Pokusaji revidiranja historije uz neskrivena nastojanja da se rehabilituju snage koje su dozivjele svoj historijski poraz u Drugom svjetskom ratu sve su ucestaliji u posljednjih nekoliko godina. I u Bosni i Hercegovini i u neposrednom okruzenju u ofanzivi su one snage koje pokusavaju revidirati historijske cinjenice nastojeci da relativiziraju ulogu i doprinos antifasista i antifasizma na ovim prostorima u pobjedi Saveznika nad fasizmom. Sve su cesci pokusaji historijske rehabilitacije trajno porazenih snaga nacifasizma kroz nastojanja da se stavi znak jednakosti izmedu cetnika i partizana, ustasa i partizana, kvislinga koji su se borili u Handzar-diviziji i partizana.

 

Skupstina Republike Srbije usvojila je krajem 2004. godine zakon kojim se u zaslugama i pravima izjednacavaju pripadnici Narodnooslobodilackog pokreta sa pripadnicima Ravnogorskog cetnickog pokreta. Ovaj zakon, iako se ne odnosi na Bosnu i Hercegovinu, ohrabrio je cetnike u nasoj zemlji u isticanju zahtjeva da se u Bosni i Hercegovini u svemu izjednace borci protiv fasizma i fa%u0161isti. Nije na odmet podsjetiti da su cetnici tokom Drugog svjetskog rata bili ne samo saveznici Sila osovine, vec su u zlocinu slijedili Hitlerovu ideologiju. Na isti nacin na koji je Hitler osudio nestanak Jevreje, Rome i druge narode po njima nize rase i cetnici su takoder nastojali da u potpunosti fizicki uni%u0161te Hrvate, Bo%u0161njake, kao i Srbe koji ne slijede njihovu politiku da bi prosirili svoj velikosrpski prostor. Njihov historijski ucinak na tlu bivse Jugoslavije jednak je ucinku nacista na globalnom planu.

 

Pokusaj rehabilitacije cetnistva i u Bosni i Hercegovini ocituje se, pored ostalih organizacija, i postojanjem Ravnogorskog cetnickog pokreta, podizanjem spomenika i drugih obiljezja Drazi Mihajlovicu i njihovim sljedbenicima, te kroz vjerske obrede posvecene uspomeni na odredene pripadnike cetnickog pokreta i obiljezavanju datuma i mjesta vezanih za pokolje koje su cetnici pocinili u Bosni i Hercegovini.

 

Pored pokusaja rehabilitacije cetnika prisutna su i nastojanja da se zaborave zlodjela ustasa i stravicni zlocini koje su pocinili i koji su posljedica kvislinske uloge koju su oni odigrali. Jos uvijek u Bosni i Hercegovini uz naklonost i aktivno ucesce jednog dijela vlasti neke ulice nose nazive Jure Francetica i Mile Budaka i na koncertima i predizbornim skupovima nekih politickih partija nesmetano se velicaju ustaski zlocinci i njihove tvorevine.

 

Nista manje nisu zlosutni ni pokusaji da se rehabilituju i kvislinske formacije poput Handzar-divizije i njoj slicne. Na mala vrata se proturaju i velicaju imena boraca svih formacija koje su bile pod direktnom komandom Treceg Rajha, a i  ulice u nekim gradovima nose njihova imena.

 

Smatram da kao poslanici u najvisem zakonodavnom organu Bosne i Hercegovine imamo dug prema bosanskohercegovackoj javnosti, a posebno prema generacijima koje dolaze, da se suprotstavimo pokusajima falsifikovanja istorije i da doprinesemo izgradnji takvog drustva koje ce pocivati na planetarno priznatim antifasistickim vrijednostima. I nedavna proslost obiljezena povampirenjem fasizma nam daje za pravo i obavezuje nas, u ime ocuvanja mira na ovim prostorima, da ne dopustimo da fasizam ponovo digne glavu i zaprijeti buducnosti Bosne i Hercegovine.

 

 

S postovanjem,

 

 

                                                                              Mr.sc.Denis Becirovic