Open brief aan de Raadsleden van Baarle-Nassau

Nu er vanuit de overheid weer druk is om gemeenten samen te voegen, ontstaat bij de gemeenteraad van Baarle-Nassau de neiging om samen te gaan met omliggende gemeenten. Beste raadsleden, wij snappen dat er nieuwe taken en verantwoordelijkheden op de gemeente afkomen, maar uit angst een vlucht vooruit maken en zonder goed de consequenties te overzien aansluiten bij de buren zou een schromelijke vergissing zijn met verregaande negatieve gevolgen.
Zeven eeuwen lang hebben de beide Baarles samen alle aanvallen op hun gemeenschap doorstaan en afgeweerd. Onze bijzondere situatie is altijd verdedigd door onze inwoners, met ondersteuning van beide gemeenteraden, zelfs met hulp van parlementsleden en provinciebesturen.

De bijzondere enclavesituatie en samenwerking heeft ons tot nu toe altijd voordelen gebracht, ook al was het soms niet gemakkelijk. Er is ontzettend veel tot stand gekomen. Nassau en Hertog hebben bijvoorbeeld samen een goed netwerk van sociaal culturele voorzieningen opgebouwd, waar menige buurgemeente jaloers op is. Onze unieke situatie leidt tot steeds meer toeristische activiteiten en daardoor ook een gezonde werkgelegenheid. Door een fusie in welke vorm dan ook, wordt veel van dit alles in vraag gesteld, en samenwerking tussen de beide Baarles zal veel moeilijker, zo niet praktisch onmogelijk worden. De gang naar een Europese gemeente, met duurzame samenwerking tussen Nassau en Hertog biedt oneindig meer kansen en mogelijkheden.

Laten we er alsjeblieft geen doekjes om winden. Een ambtelijke fusie is een fusie, en zal een herindeling binnen twee jaar betekenen. In het rapport van de provincie wordt dat ook duidelijk gesteld. Fuseren zal ervoor zorgen dat Baarle-Nassau binnen een paar jaar opgaat in de grote stad. Heel Baarle zal volledig ondergesneeuwd raken in zo'n constructie. Het idee dat de gemeente samen met Alphen-Chaam en Gilze-Rijen een nieuwe gemeente zou kunnen vormen is een illusie. Zo is de vliegbasis in Gilze-Rijen van nationaal belang. Grote kans dat men die bij een herindeling zal willen onderbrengen bij een grote gemeente, net zoals bij de vorige herindeling de grensovergang Hazeldonk bij een grote gemeente werd ondergebracht.

Als Baarle-Nassau bij Tilburg wordt gevoegd, zal Baarle-Hertog op zeer korte termijn bij Turnhout gevoegd worden. Dit zal voor Baarle leiden tot een onbestuurbare situatie en tot de afbraak van alle unieke samenwerkingsverbanden en het rijke verenigingsleven dat in Baarle is opgebouwd. Want die samengevoegde gemeenten kunnen en zullen geen prioriteiten leggen bij instanties die voor de gemeenschap van belang zijn, zoals het Cultureel Centrum en het Jeugdwerk. Het is ondenkbaar dat de stadsbesturen van Tilburg en van Turnhout de tijd en moeite nemen om een compromis te bereiken over al die bijzondere regelingen in Baarle. Het zal dan ook niet lang duren vooraleer al onze voorzieningen ophouden te bestaan.

Vanwege economische en financiële motieven zal er altijd druk blijven tot fuseren. Baarle-Nassau is immers een rijke gemeente met relatief een heel lage lokale lastendruk. Er valt daarom bij deze gemeente en haar burgers veel te halen. Dat is zeker niet in het belang van de inwoners van Baarle-Nassau. De enige manier om voor altijd van alle herindeling- en samenvoegingsperikelen af te zijn, is door eerst de samenwerking met Baarle-Hertog duurzaam uit te bouwen.

Denkt u dus goed na over de beslissing om aansluiting te zoeken bij Alphen-Chaam en Gilze-Rijen en neem in deze zaak zeker geen overhaast besluit. Luistert u naar alle betrokken partijen en probeert u politieke strekkingen te overstijgen. De grootste omzichtigheid is geboden in een beslissing van deze omvang, die de toekomst van ons enclavedorp zal tekenen.

Vertrouwend op uw wijs beleid, teken ik met hoopvolle gevoelens,

Ben Hennekam, oud-secretaris-generaal Economische Unie Benelux en medeoprichter GOB
Fons Cornelissen, oud-burgemeester Baarle-Hertog
Jac Haagen, ondernemer te Baarle
Jan Van Leuven, oud-burgemeester Baarle-Hertog
Jef van Tilburg, voorzitter Cultureel Centrum Baarle
Martien van Gool, Werkgroep Europese Gemeente
Michiel Nooren, actief in Stichting Jeugdwerk Baarle
Willem van Gool, voorzitter VVV Baarle